Stagezoektocht

Op stageplaza.nl staan vrijwel geen relevante stages voor de opleiding Bestuurskunde. Nu heb ik al een stage gevonden, maar ga ik toch kijken op werkenvoornederland.nl. Hier staat een overzicht van alle vacatures die de Rijksoverheid momenteel open heeft staan. Als men dan filtert valt gelijk op dat het aanbod voor HBO’ers aanzienlijk kleiner is dan voor WO’ers. Als dan ook verder wordt gefilterd naar vakgebied, zijn er maar een klein aantal stageplekken nog open op het moment. Is het te laat voor de periode na de zomer? Of komt het door corona? Geen idee, maar ruim keuze is er niet.

De stages lijken wel geschikt voor de opleiding. Bij de rijksoverheid, in het veiligheidsdomein en het sociaal domein. Één afstudeerstage staat vermeld waarbij onderzoek wordt verricht naar een internationaal verdrag betreffende het Antarctische gebied dat Nederland heeft getekend. Ware het niet dat ik pas in het 2e jaar zit had ik hier voor gesolliciteerd.

Drie stageorganisaties

Rijksoverheid
Het lijkt mij uiterst interessant om bij de Rijksoverheid te werken. De Rijksoverheid is de overheid voor het hele Europese gedeelte van het Koninkrijk der Nederlanden, al zijn een aantal van de ministeries verantwoordelijk voor het gehele koninkrijk. Defensie en Buitenlandse Zaken vertegenwoordigen bijvoorbeeld ook het Caribische deel van het Koninkrijk. Door deze schaal van functioneren trekt mij dit meer dan een lokale overheid. De problematiek zit hem vaker op macro niveau, i.p.v. micro niveau. Ofwel, de problemen (en de nodige oplossingen) zijn groter van aard. Je hebt te maken met veel meer actoren dan in het lokale speelveld. Dit allemaal trekt mij zeer. Daarbij, door de alsmaar groeiende rol van de overheid en het talloze aantal ministeries dat we rijk zijn is het mogelijk om op ongelooflijk veel onderwerpen actief te zijn en door te groeien. Meer dan genoeg carrière perspectief. Mijn favoriete beleidsterreinen, buitenlandse zaken, defensie en Europese zaken, zijn hier allemaal prominent vertegenwoordigd, dus na een stage zou ik hier absoluut wel willen werken.

Als iemand met politieke ambities is de Rijksoverheid natuurlijk extra interessant om te beginnen. Je maakt kennis met het ambtelijk apparaat dat het land draaiende houdt. Je maakt kennis met de zogeheten ‘Vijfde macht’. De Deep State. Met zaken als de toeslagenaffaire en het Nederlandse bombardement in Hawija, Irak is het belang van een goede kennis van het ambtelijk apparaat alleen maar toegenomen. Al helemaal als politicus. De macht die ambtenaren hebben in het land is niet om te overschatten. Hands-on ervaring hebben van die vijfde macht geeft je later extra kennis om je controlerende taak uit te voeren.

De Europese Commissie

De Europese Commissie valt het beste te vergelijken met de Rijksoverheid, maar dan op het niveau van de Europese Unie. Zevenentwintig commissarissen vormen het Europese equivalent van het kabinet. Één per lidstaat. Achter dit eurokabinet staat een ambtelijk apparaat dat is verdeeld in zogeheten DG’s, directoraat-generaal. Deze zijn vergelijkbaar met de Nederlandse ministeries. Net als bij de Nederlandse Rijksoverheid zijn er talloze beleidsterreinen waar de Commissie mee van doen heeft, dus ook hier is weer ruim keuze voor mij om te werken met een onderwerp dat mij interesseert. De Europese Commissie heeft ook zelfs een kleine 140 vertegenwoordigingen buiten de Unie zelf, dus ook hier zou ik in de wereld van de diplomatie een stage kunnen vinden

Als iemand die veel bezig is met Europa zou de Commissie wellicht de meest logische keuze zijn. Je houdt je letterlijk bezig met het bestuur van de organisatie die mij zo dicht aan het hart staat. Toch zou de Europese Commissie niet mijn voorkeur hebben boven de Rijksoverheid. Dat heeft allemaal te maken met de manier waarop de EU is ingericht. De lidstaten blijven heer en meester in de Unie, dus veel plannen van de Commissie belanden in de afvalbak. Dat lijkt mij buitengewoon frustrerend. Daarbij moet je een flinke talenknobbel hebben om bij de Commissie te werken. Je moet momenteel minimaal 2 EU talen spreken, buiten je moedertaal. Uit gesprekken met vrienden die werken bij de Commissie heb ik zelfs gehoord dat het voornemen is om dit te verhogen naar 3 extra EU talen. Vrij veel. Ook worden stagairs in Brussel slecht behandeld. Voor lange tijd waren stagairs afhankelijk van de overblijfselen van banketten voor hun eten, zo slecht werden ze betaald. Dat is gelukkig wat verbeterd, maar mijn voorkeur heeft het niet.

Friedrich Naumann Foundation für die Freiheit (FNF)

De FNF is de organisatie waar ik volgend jaar stage bij hoop te lopen. Afhankelijk van de genade die de coronagoden ons geven.

De FNF is een Duitse stichting, ooit opgericht door Friedich Naumann, die zich over de hele wereld inzet voor liberalisme, vrijheid en democratie. Drie onderwerpen die mij ongelooflijk aan het hart gaan. Daarbij zetten ze zich in Europa en de Verenigde Staten extra in voor trans-Atlantische relaties. Samenwerking binnen het Westen is van groot belang voor de stichting. Ik zal gaan werken bij het kantoor in Sofia, Bulgarije. Dit kantoor is verantwoordelijk voor zowel het regiobestuur van de regio Zuidoost en Oost Europa en Bulgarije zelf. De stichting zit al sinds het einde van het communistisch bestuur in Bulgarije, en hielp daar mee met de transitie van communistisch bestuur naar een van democratie en marktdenken. Ook het toetreden tot de Europese familie was destijds een doelstelling, daarin zijn ze gelukkig al geslaagd. Omdat de situatie in Bulgarije niet zoveel is verbeterd als in andere postcommunistische landen (denk aan Tsjechië en Polen) is de stichting er nog steeds actief.

Hier stage lopen is een uitgelezen kans voor mij. Zoals aangegeven is het een club dat over de hele wereld zit. Dus in het FNF werknemersbestand komen betekent dat ik mij kan inzetten voor belangrijke waarden in enorm interessante gebieden. Niet alleen zuidoost Europa, maar ook Afrika en zuidoost Azië zouden fantastische plekken zijn om geplaatst te worden. Het is ook veel politieker dan bij een diplomatieke post van een land werken, dan gaat het vooral om zo goed mogelijk vriendjes zijn. Hier niet, de FNF levert harde kritiek op landen. Zoals bijvoorbeeld op Turkije, wat duizenden journalisten heeft opgesloten sinds de mislukte coupe van 2015.

Drie beleidsterreinen

Internationale Betrekkingen

Zoals verder in de tekst al aangegeven is internationale betrekkingen, ofwel internationale relaties, één van de beleidsterreinen die mij het meest interesseren. Hoe landen met elkaar omgaan, hoe naties met elkaar omgaan, er is geen ‘groter’ onderwerp te bedenken dan dat. Ik hou van geschiedenis, en dat zijn ook vaak verhalen die hun oorsprong vinden in de internationale betrekkingen. Helaas dan vaak in de vorm van oorlog.

Het is niet per se een beleidsterrein waar je voor wordt opgeleid om bij te werken als bestuurskundige, al helemaal niet bij de AVB, waar de focus toch vooral op lokaal en regionaal bestuur ligt. Dat verandert wel. Het globalisme zet zich voort, de wereld raakt steeds inniger verbonden. Het is niet meer ongewoon voor Nederlandse provincies om vertegenwoordigd te zijn in het buitenland. Denk aan het Huis der Provinciën in Brussel, of het Brabantse handelskantoor in China.

 

Defensie/Veiligheid

Defensie en veiligheid liggen in het verlengde van internationale betrekkingen. Zogenaamde ‘hard power’ is de mogelijkheid om hun woorden fysiek bij te kunnen staan. Een vrij en veilig Nederland betekent helaas dat harde middelen ingezet moet kunnen worden in het buitenland. Dit trekt mij zeer. Allereerst natuurlijk omdat het een stoute jongensdroom is om in het leger te gaan. Die droom heeft mij nooit echt verlaten, dus lijkt het mij uiterst interessant om in dat beleidsterrein te werken. Veiligheid in Nederland staat ook op een mooi punt in de geschiedenis, waarin beleidsmakers juist van belang zijn. De transitie moet gemaakt worden naar ook digitale veiligheid verschaffen, en ook het internationale speelveld waarin het speelt veranderd. Niet alleen Rusland en terroristen uit het Midden-Oosten baren ons zorgen, ook de steeds langer wordende hand van China baart ons zorgen. Daarbij komt ook nog dat het NAVO-bondgenootschap wankelt door het isolationistische gedrag van de Amerikaanse president Donald Trump. Ook worstelt het bondgenootschap met het vinden van een post-Koude Oorlog identiteit. Trans-Atlantische veiligheid staat niet langer alleen in het teken van het inperken van de macht van de Sovjet-Unie, maar ook bovengenoemde problemen. De moeilijkheid is dat de deelnemende landen met de nieuwe problematiek veel minder eensgezind zijn dan voorheen. Belangen beginnen steeds meer tegen elkaar in te staan. Als beleidsmaker zit je hier midden in, dus een prachtig mooi turbulentie waar je je werk van kan maken.

 

Europese Zaken

Dit moge geen verassing zijn. Ook dit is eigenlijk in het verlengde van internationale relaties, daar de EU nog steeds vooral een intergouvernementele club. Helaas. Toch is dit wel een aanzienlijk ander beleidsterrein dan pure internationale relaties. Verhoudingen tussen Nederland en Duitsland, danwel Portugal of Kroatië liggen toch anders dan met de Kongo en Nieuw-Zeeland. Samenwerking is bijna verplicht, dus de nuances als beleidsmaker liggen anders. Compromissen maken is nog meer van belang.

Ik denk dat er bij dit beleidsterrein wel een moeilijkheid voor mij ligt. Doordat ik zo politiek actief ben bij dit onderwerp lijkt het mij dit moeilijk om te combineren met de rol van professional. De rol van beleidsmaker die uiteindelijk de belangen uitwerkt van de politiek boven je, niet die van jezelf. De Nederlandse politiek staat bij dit thema vaak haaks op die van mijzelf. Dat zie je maar al te goed nu met het opstellen van de Europese begroting en het oplossen van de coronacrisis, waar Nederland zich flink conservatief opstelt.

Desondanks lijkt het mij fantastisch om mijn opgedane kennis toe te passen in een professionele omgeving, dus met dit beleidsterrein werken blijft een voorkeur voor me.